Pierwsza konsultacja u psychologa – czy jest się czego bać?
Pierwsza wizyta u psychologa wiąże się z podjęciem decyzja która nie jest łatwa. Poprzedzają ją często długotrwałe rozmyślania, wahania czy bezustanne wpisywanie w wyszukiwarkę hasła: „Psycholog Kraków”. Przeszukiwanie stron internetowych i pojawiające się pytania: Jakiego specjalistę wybrać? Psychologów w Krakowie, tak jak w każdym dużym mieście, wielu, czym więc się kierować? Jak będzie wyglądać pierwsza wizyta? Czy można się do niej przygotować?
Poszukiwanie pomocy psychologa
Czas od podjęcia decyzji o terapii do wykonania pierwszego kroku zależy od danej osoby i problemu, z jakimi się zmaga. Część pacjentów latami dojrzewa do postanowienia o udaniu się do specjalisty, rozpoczęciu terapii. W konsekwencji późniejszej zmianie swojego dotychczasowego funkcjonowania. Często wahający się pacjenci nie mają silnych objawów – takich, z którymi nie mogli by sobie poradzić. Ich problemami są niesatysfakcjonujące związki czy trudności w relacjach interpersonalnych. Mają poczucie, że mogli by mieć wpływ na swoje życie i pokonać wstrzymujące ich trudności, ale brakuje im do tego „narzędzi”. Bez pomocy specjalisty zmiana dotychczasowego funkcjonowania jest często niemożliwa.
Inną grupę pacjentów stanowią osoby z silnymi i widocznymi objawami np. depresji, nerwicy czy lęków. To osoby zmagające się trudnymi przeżyciami i kryzysowymi sytuacjami, będące pod wpływem silnego napięcia emocjonalnego. To również pacjenci w trakcie farmakoterapii, która bez odpowiedniego wsparcia ze strony terapeuty, nie daje zadowalających elektów.
Skrajne uczucia a decyzja o wizycie u psychologa
Bez względu jednak na skalę czy intensywność objawów myśl o tym, że nasze życie mogłoby ulec zmianie. Być bardziej satysfakcjonujące wywołuje skrajne uczucia. Z jednej strony budzi nadzieję, z drugiej obawę i wątpliwości. W jaki bowiem sposób miałaby nam pomóc obca osoba, jaką jest psycholog? Wahanie i niepokój są w tej sytuacji zrozumiałe. Brak wcześniejszych doświadczeń z taką formą pomocy, potęguje strach i wprawia w zaniepokojenie.
Przy pierwszej wizycie u psychologa często pojawia się uczucie skrępowania i zawstydzenia w mówieniu o trudnościach i objawach, z jakimi się zmagamy. Przy pierwszym kontakcie psychoterapeuta często wydaje się obcą osobą. Pojawiają się problemy z zaufaniem i myśli o tym, jak zostanie się odebranym, czy uzyska się zrozumienie, czy nie zostanie się odrzuconym lub skarconym. Należy podkreślić, iż takie obawy wynikają z subiektywnego odbioru terapeuty. Przeżywania go tak, jak znaczących emocjonalnie osób z przeszłości pacjenta, z którymi ma skomplikowane i trudne relacje. Przychodzi na myśl powiedzenie: „Czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci”. Doświadczenia z naszej przeszłości mocno wpływają na to, jak postrzegamy i tworzymy nasze obecne relacje z innymi osobami, a więc również z psychologiem czy psychoterapeutą.
Na czym polega konsultacja psychologiczna?
Podczas terapii jest miejsce na przyjrzenie się relacjom i dokładnym omówieniu mechanizmów działania, jakimi posługuje się pacjent, a także późniejszej nad nimi pracy.
Nie ma klucza, według którego należy się przygotować do pierwszej konsultacji psychologicznej. Spotkanie ma prawo nas stresować – to normalna ludzka reakcja. Ważne jest, aby zastanowić się, co aktualnie nam przeszkadza, dokucza. Z czym sobie nie radzimy, jakie mamy trudności, symptomy lub jakie objawy nas dotykają. Idąc do psychologa, decydujemy się na głęboki wgląd w nas samych, a w związku z tym rozmową o rzeczach trudnych, o których wolelibyśmy milczeć z różnych powodów. Podczas pierwszej wizyty pojawia się często wiele bardzo różnych emocji: niepokój, strach, płacz, czasami milczenie, zażenowanie. Nie należy ich tłumić. Nie należy obawiać się, iż coś wydostanie się poza drzwi gabinetu. Każdego psychologa obowiązuje Kodeks Etyczno – Zawodowy, a psychoterapeutę psychodynamicznego Kodeks etyki psychoterapeuty Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Psychodynamicznej.
Pierwsza sesja u psychoterapeuty
Pierwsze sesja jest konsultacją, na której pacjent mówi o sobie. Są pacjenci, którzy od wejścia zaczynają mówić i nie mają problemu z odpowiedziami. Bywa, że nie dopuszczają nawet do głosu psychoterapeuty, który może słuchać i czekać aż pacjent powie wszystko z czym przyszedł lub przerwać, żeby wnieść coś od siebie.
Odmienną grupę stanowią pacjenci wycofani, przeżywający lęk, strach, obawę. Czekają oni zwykle na pytanie psychologa: Skąd decyzja o terapii? Jak to się stało że akurat teraz przyszedł na terapię? Z jakimi trudnościami objawami się zmaga? Czego oczekujesz od takich spotkań? Itd. Po pierwszym spotkaniu u pacjenta pojawiają się różne myśli, emocje i wspomnienia. Warto o tym opowiedzieć na kolejnym spotkaniu.
Pierwsze spotkanie stanowi wstęp do etapu diagnostyczno – kwalifikującego, który trwa od dwóch do trzech wizyt. To czas, kiedy terapeuta zbiera informacje niezbędne do zaproponowania adekwatnej formy pracy. Dzięki takim spotkaniom pacjent może sprawdzić, czy akurat ten psycholog jest dla niego odpowiednią osobą, czy może się poczuć bezpiecznie, a z biegiem czasu bardziej swobodnie. Pod koniec fazy konsultacyjnej następuje decyzja o dalszej pracy i doprecyzowanie kontraktu czyli zasad, według których ma się opierać współpraca pacjenta z psychoterapeutą.
Co zyskujemy dzięki wizytom u psychologa?
Trzeba pamiętać że psychoterapeuta nie jest „cudotwórcą ani jasnowidzem” :-). Nie podje „recepty” z gotowym rozwiązaniem, nie daje uniwersalnych rozwiązań i nie decyduje za pacjenta jak ma żyć i jak się zmieniać. Psychoterapeuta jest wstanie pomagać i leczyć w miarę poznawania swojego pacjenta. Psychoterapia to proces bardzo złożony i indywidualny, nie da się określić ile może potrwać. Czasami wystarczy kilka miesięcy, czasem kilka lat. Wszystko zależy od tego, jak szybko pacjent zmierza do stawianych celów. Mam nadzieję, że ten tekst zachęci wahających się do kontaktu z psychologiem lub w określonych wypadkach z lekarzem psychiatrą lub psychiatrą dziecięcym.